ทุกครั้งเวลาออกค่าย แล้วนั่งรถไฟไปอีสาน พอผ่านไปแถวสระบุรี ภาพหนึ่งที่ติดตาคือ ภูเขาหินปูนถูกระเบิด เพื่อนำมาทำเป็นวัสดุก่อสร้าง จนชวนให้คิดว่า ถ้ายังถลุงใช้กันแบบนี้ วันหนึ่งก็ต้องหมดไป ทำไมไม่หันมาใช้เท่าที่จำเป็น หรือใช้ทรัพยากรที่ปลูกทดแทนได้อย่างไม้

หากแต่เวลานั้น นิสิตหนุ่มทำได้เพียงตั้งคำถาม และพยายามกัดฟันเพื่อเรียนให้จบ

“พอต้องเรียนแบบขัดใจ มันทรมานมาก แล้วตอนนั้นพ่อผมเสียด้วย จากเดิมที่เรียนอยู่กลางๆ ค่อนไปทางล่าง กลายเป็นเรียนแบบถูลู่ถูกังมากยิ่งขึ้น แค่ให้จบก็พอ ยิ่งปี 5 ต้องทำวิทยานิพนธ์ก็ยิ่งหนัก โชคดีที่ผมมีอาจารย์ที่ปรึกษาคือ รศ.เฉลิม สุจริต ซึ่งเป็นคณบดีในเวลานั้น ทั้งแนะนำและช่วยเหลือจนผมเรียนจบมาได้”

อาจารย์เฉลิมยังเป็นผู้จุดประกายให้จุลพรเริ่มสนใจการใช้วัสดุธรรมชาติ รวมถึงเครื่องมือในท้องถิ่น แม้จะผ่านมาหลายปี เขาก็ไม่เคยลืมและยิ่งตกผลึกในสิ่งที่อาจารย์เฉลิมสอน อย่างครั้งหนึ่งอาจารย์บอกว่า จะไปสร้างห้างสรรพสินค้าทำไม ในเมื่อสวนจตุจักร ที่ไม่ต้องอาศัยการออกแบบอะไรมาก และไม่ต้องติดแอร์ ก็ขายของได้ เหมือนกัน แถมบางทีจะดีกว่าด้วยซ้ำ เมื่อเทียบกับงบประมาณที่ลงไปกับตัวอาคาร

“อาจารย์เห็นผมชอบออกค่าย แกก็แนะนำให้ลองสังเกตสถาปัตยกรรมท้องถิ่นต่างๆ ว่าไม่เหมือนกัน บางครั้งเห็นผมเตรียมกล่องเครื่องมือ อาจารย์ก็จะบอกว่า ขนไปทำไมให้หนัก ทำไมไม่ไปใช้มีดพร้าแถวนั้น หรือแม้แต่พวกวัสดุก่อสร้าง เวลาเขียนแบบไปส่ง อาจารย์ก็จะติงว่าทำไมต้องขนจากข้างนอกไป แทนที่จะไปหาเอาวัสดุแถวนั้นมาทำ

“แรกๆ ผมก็ไม่เข้าใจ นึกว่าอาจารย์พูดแบบกวนๆ เพราะแก่นของการเรียนสถาปัตยกรรมในตอนนั้น คือ เน้นการก่อสร้าง โดยใช้วัสดุอุตสาหกรรม เช่น อิฐ หิน ปูน ทราย แทบไม่มีการพูดถึงเรื่องการใช้วัสดุธรรมชาติมาก่อน แต่พอเราไปเห็นสถาปัตยกรรมและเครื่องมือต่างๆ ในท้องถิ่น อย่างเสียมที่ยโสธรกับศรีสะเกษ บ้านเรือนแต่ละที่ก็มีการแก้ปัญหาที่แตกต่างกัน ก็ค่อยๆ เข้าใจไอเดียที่อาจารย์พยายามสื่อ แต่ก็ยังไม่ได้นำมาต่อยอด”

หลังจากเรียนจบ เดิมทีจุลพรคิดว่าจะโบกมือลาจากเส้นทางสถาปนิกอย่างถาวร ไปทำอาชีพอื่น เช่น ขายเสื้อผ้ามือสอง แต่โอกาสและจังหวะก็นำพาให้กลับมาโลดแล่นในเส้นทางสายนี้

ย้อนไปก่อนปี 2540 เป็นยุคที่เศรษฐกิจไทยกำลังเฟื่องฟู บ้านเมืองกำลังพัฒนา อาชีพสถาปนิกจึงเป็นที่ต้องการอย่างมาก จุลพรก็หนีไม่พ้น โดนชักชวนให้มาคุมงานก่อสร้างโครงการบ้านจัดสรร แต่ทำได้ปีกว่า เขาก็ตัดสินใจลาออก ผันตัวมาทำในสิ่งที่ถนัดแถมได้เงินดี นั่นคือ การรับทำโมเดลสถาปัตย์

ยิ่งทำก็ยิ่งมีลูกค้า จนตอนหลังถึงขั้นเปิดบริษัทรับทำโมเดล จ้างพนักงานมาช่วยทำ มีรายได้เป็นกอบเป็นกำ แถมมีเวลาเหลือเฟือ เขาจึงค่อยๆ ปลีกออกไปทำในสิ่งหัวใจเรียกร้อง นั่นคือ การออกเดินทางเพื่อเปิดโลก

จุดหมายที่เขาตั้งใจคือ ภาคเหนือของประเทศไทย เนื่องจากสมัยเรียนได้ไปออกค่ายแถวภาคอีสานบ่อย ได้เห็นวิถีชีวิตความเป็นอยู่ในแถบนั้นมาพอสมควร ส่วนภาคใต้ เขาก็สัมผัสมาตั้งแต่วัยเยาว์แล้ว ครั้งนี้จึงเลือกไปผจญภัยในเส้นทางที่ไม่คุ้นเคย

การเดินทางของจุลพรไม่ต่างจากการผจญภัย เขานั่งรถไฟ ต่อรถประจำทาง เดินข้ามจังหวัด ครั้งหนึ่งเคยเดินไปตามสันเขา จากอำเภอแม่ลาน้อยมาอำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน ระยะทางหลายสิบกิโลเมตร และยังได้ไปลองเป็นครูอาสาที่โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ ที่ขุนยวม คลุกคลีกับเด็กๆ เผ่าลีซอ จนพูดภาษาลีซอได้

วิธีการเดินทางที่ไม่เหมือนใครเลยตลอด 2 ปี ทำให้ชายหนุ่มได้ซึมซับวิถีชีวิตของคนในพื้นที่ จนเห็นชีวิตในอีกมุม และเรียนรู้เกี่ยวกับสถาปัตยกรรมที่แตกต่างกันไปในแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์

“อย่างอาข่าจะสร้างหมู่บ้านตามสันเขาที่มีบ่อน้ำ อากาศถ่ายเทดี บ้านอาข่าทำด้วยไม้ ถอดชิ้นส่วนบางชิ้นไปสร้างใหม่ได้ กะเหรี่ยงจะไม่สร้างบ้านใหญ่ๆ ให้ถาวรเกินไป วัสดุหลักใช้ไม้ไผ่ เพราะเมื่อพ่อแม่จากไป เขาจะรื้อบ้านทิ้ง ไม่ให้ลูกอยู่ต่อ เพราะมันอาจผุพังและมีสิ่งหมักหมม วิธีสร้างบ้านของเขาสะท้อนถึงการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน เราน่าจะนำวัฒนธรรมแบบนี้มาใช้ คือสร้างบ้านเล็กๆ ไม่ควรยึดถืออะไรไว้เยอะๆ”

แม้จะตื่นตาตื่นใจกับสิ่งที่ได้พบเจอ แต่จุลพรก็ยังไม่ได้คิดไปไกลถึงขั้นว่าจะนำความรู้เรื่องนี้มาต่อยอดอย่างไร แต่ก็ทำให้เริ่มตกตะกอนว่า เขาไม่อยากเป็นเจ้าของธุรกิจทำโมเดลไปตลอดชีวิต

เมื่อกลับมาก็เป็นจังหวะพอดีที่อาจารย์ที่คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ทาบทามให้ไปช่วยคุมงานก่อสร้างหอประชุมที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จุลพรจึงตอบรับอย่างไม่ลังเล ส่วนบริษัทโมเดลก็ให้รุ่นน้องรับไปสานต่อ