อาจารย์ถือเป็นนักวิชาการคนแรกๆ ของเมืองไทยที่หยิบยกเอาประเด็นเหล่านี้มานำเสนอกับภาครัฐจริงจัง โดยหลังจากนั้น เขาได้ช่วยขับเคลื่อนเรื่องโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินบ่อนอกและบ้านกรูดที่ประจวบคีรีขันธ์

โจทย์หนึ่งที่อาจารย์นำเสนอคือ การใช้พลังงานหมุนเวียน แทนการใช้ถ่านหินที่สร้างมลภาวะแก่สิ่งแวดล้อม แต่เนื่องจากประเด็นนี้ค่อนข้างใหม่มาก และที่ผ่านมาบ้านเราพึ่งพาแต่โครงการใหญ่ๆ มาตลอด คนส่วนใหญ่จึงนึกภาพไม่ค่อยออก ถึงขั้นที่มีคำพูดว่า “บ้านเราไม่มีศักยภาพพอจะทำแบบนั้นหรอก แค่ผลิตให้ได้ 1,000 เมกะวัตต์ ยังไม่มีทางเลย”

อย่างไรก็ตาม ระหว่างนั้นก็มีการจัดตั้งเครือข่ายพลังงานยั่งยืนแห่งประเทศไทยขึ้นมา โดยอาจารย์รับหน้าที่เป็นเลขานุการ เพื่อผลักดันนโยบายสาธารณะที่ประชาชนได้ประโยชน์อย่างแท้จริง

“ข้อดีของการที่คุณพ่ออยู่การไฟฟ้าฯ ทำให้เราเข้าใจสิ่งที่เป็นปัญหาและความคิดของทั้งสองฝั่ง ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายประท้วงหรือฝ่ายที่จะสร้าง ดังนั้นถึงเราจะอยู่ฝ่ายหนึ่ง แต่ก็ไม่ได้รู้สึกเกลียดอีกฝ่ายหนึ่ง”

ผลจากการต่อสู้ของกลุ่มนักวิชาการ เครือข่ายภาคประชาสังคม และกลุ่มชาวบ้าน ถึงขั้นแกนนำกลุ่มคัดค้านอย่าง เจริญ วัดอักษร ต้องยอมสละชีวิต ในที่สุดรัฐบาลจึงตัดสินใจล้มเลิกแผนการสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหิน และเริ่มมองหาพลังงานทางเลือกอื่นๆ ที่ตอบโจทย์ทั้งการพัฒนา วิถีชีวิตของผู้คนในท้องถิ่น รวมถึงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติไปพร้อมๆ กัน

จุดนั้นเองที่ช่วยกรุยทางให้เกิดการพูดคุยเรื่องพลังงานในมิติที่หลากหลายมากขึ้น

ขณะเดียวกัน ก็มีความเชื่อมั่นในเรื่องการแสดงความคิดเห็นที่หลากหลายว่าจะช่วยให้ประเทศเกิดความเปลี่ยนแปลง หลุดพ้นจากกรอบความคิดเดิมๆ ที่ฉุดรั้งการพัฒนาอย่างยั่งยืน ดังเช่นที่เกิดขึ้นในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจต้มยำกุ้ง ซึ่งไม่ได้ส่งผลกระทบแค่เมืองไทย แต่ลุกลามไปทั่วภูมิภาคเอเชีย

อาจารย์จึงก่อตั้ง ‘กลุ่มต้นกล้า’ ขึ้นมา เพื่อขับเคลื่อนแนวคิดเศรษฐศาสตร์ทางเลือก ตลอดจนเป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนมุมมองความคิดระหว่างอาจารย์จากสถาบันต่างๆ รวมถึงกลุ่มนิสิตนักศึกษา โดยประเด็นที่พูดคุย มีตั้งแต่การเกษตร การจัดการทรัพยากร รวมถึงพลังงาน

“ถ้าเราพูดภายใต้กรอบเศรษฐศาสตร์แบบไทยๆ เราจะพูดแต่ว่าคุ้มหรือไม่คุ้มใช่ไหม แต่จริงๆ ยังมีประเด็นเรื่องแฟร์-ไม่แฟร์ด้วย เหมือนเราเคยได้ยินว่าเกษตรกรถูกเอารัดเอาเปรียบใช่ไหม แต่เราจะเห็นว่าหัวข้อเรื่องการเอาเปรียบไม่มีอยู่ในวิชาเศรษฐศาสตร์ที่เรียนกัน ทั้งๆ ความจริงแล้วควรจะเป็นวิชา 3 หน่วยกิตด้วยซ้ำ เราก็เลยหยิบประเด็นเหล่านี้ขึ้นมาพูด”

หากแต่แนวคิดหนึ่งที่มีอิทธิพลและเปิดโลกให้กับเขามากที่สุด คือ การใช้พลังงานของประเทศเดนมาร์ก ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นแรงบันดาลใจที่ทำให้เขาเรียนต่อปริญญาเอกที่นี่

“ตอนนั้นผมได้ไปดูงานที่เดนมาร์ก จุดเด่นของที่นี่คือ เขาปฏิเสธโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ ซึ่งเหตุผลการปฏิเสธนี้ก็น่าสนใจมาก เขาบอกว่ามันเป็นพลังงานที่ไม่เท่าเทียม คือคนที่อยู่ใกล้โรงงานจะได้รับผลกระทบเยอะมาก แต่คนที่อยู่ไกลออกไปกลับได้ประโยชน์ถ่ายเดียว ทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำ เราเลยรู้สึกว่า มันมีหลายมิติที่เราผสมผสานเข้ามาในเรื่องพลังงานได้

“แต่ที่ประทับใจสุดคือ คอนเซปต์การอนุรักษ์พลังงานของเขานั้นมาจากชุมชน คือหากชุมชนใดมีไอเดียอะไรเกี่ยวกับเรื่องนี้ ก็สามารถคุยกับเทศบาลได้เลย แล้วถ้าเรามีโอกาสไปเยี่ยมบ้านเรือนที่นั่น พอเข้าไปในบ้าน เราจะรู้สึกอุ่นที่เท้าเลย เนื่องจากเขาใช้วิธีเดินท่อน้ำร้อนเข้ามา แล้วก็จะมีฉนวนกั้น ซึ่งทำจากฟาง คือปกติเวลาเราไปเมืองหนาว เรามักนึกถึงฮีตเตอร์ แต่นั่นเป็นเพียงการแก้ปัญหาระดับปัจเจก เพราะฉะนั้นสิ่งที่เขาคิดคือการดีไซน์เมืองเพื่อแก้ปัญหาในระยะยาว สุดท้ายทั้งประเทศจึงไม่ต้องมีโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ ซึ่งทั้งหมดนี้ไม่เพียงตอบโจทย์เรื่องพลังงานเท่านั้น แต่ยังโยงไปถึงเรื่องเศรษฐศาสตร์ด้วย”

เพราะฉะนั้น การมีทางเลือกที่หลากหลาย และเปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนเข้ามาช่วยกันแก้ปัญหาจึงเป็นเรื่องสำคัญมาก เพราะหากทุกคนตระหนักว่านี่คือความรับผิดชอบร่วมกัน การรับมือกับเรื่องใดๆ ก็ย่อมให้ผลที่ดีกว่าการผลักภาระให้ใครคนหนึ่ง และยังนำมาซึ่งความยั่งยืนที่แท้จริง ไม่ใช่แค่เรื่องพลังงานเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงทุกเรื่องในสังคม